Моҕой сыла
Үүнэр 2025 сыл – Моҕой (эриэн үөн) сыла. Кэлэр 2025 сылга Мас Күөх Моҕой баһылыыр-көһүлүүр. Бу кыыл кытай мифологиятынан олус улахан күүстээх – өтө көрүмтүө, муударай, сымса, эрэллээх буолуу курдук хаачыстыбалардаах. Үүнэр сыл Моҕойо кырдьыксыт, эйэҕэс, алҕаһы өйдүүр диэн бэлиэтииллэр. Оттон остуоруйаларга сөптөөх сүбэ-ама биэрэр, уустук балаһыанньаттан тахсар суолу ыйар. Күҥҥэ, сылааска тахсан сыламныырын сөбүлүүр. Айдааны-куйдааны ылыммат, чуумпу миэстэни сөбүлүүр, онон астрологтар үүнэр 2025 сылы улахан хампаанньанан буолбакка, сылаас дьиэҕэ-уокка, чугас дьону, доҕоттору кытта көрсүҥ диэн сүбэлииллэр.
Харыйа
Астан-таҥастан эрэ буолбакка, харыйаны хайдах киэргэтэртэн кэлэр сыл бэлиэтэ уонна, саамай сүрүнэ, дьиэтээҕи дьон настарыанньата улахан тутулуктаах дииллэр. Холобур, киэһэ ахсын үлэ кэнниттэн дьиэҕэр ааны арыйан киирээккин кытта сүрэҕиҥ сөбүлүүрүнэн, бэйэҥ баҕаҕынан симээбит лаглайбыт харыйаҥ көрсөрө, үөрүүнү үксэтэр, Саҥа дьылга бэлэмнэнэн түбүгүрэр үлэни чэпчэтэр. Мас Күөх Моҕой айылҕа өҥүн, матырыйаалларын биһириир: сырдык саарыл, маҥан, күрэҥ, от күөх, кыһыл көмүс дьүһүннээх өҥнөрү дьүөрэлээн киэргэтиэххэ сөп. Онон аҕыйах да ахсааннаах мас киэргэли, оонньууру иилиҥ. Маҕаһыынтан бэлэми да атыылаһыаххытын эбэтэр бэйэҕит илиигитинэн оҥоруоххутун сөп. Киэргэлгэ мас туораҕа, эриэхэ, корица, хатарыллыбыт апельсин табыгастаах. Эриэн үөн оонньууру харыйаҕытыгар булгуччу ыйааҥ. Кыһыл, үрүҥ көмүстүҥү дьүһүннээх гирлянда, дождик 2025 сыл харыйатын киэргэтэргэ саамай табыгастаах. Саамай сүрүнэ – илии таһынан, буоллун-хааллын диэн оҥоһуллуо суохтаах, боччумнаах, уурбут-туппут курдук буолуохтаах.
Бырааһынньык сандалыта
Бырааһынньык остуола судургу көстүүлээх эрээри, олус мааны, сиэдэрэй, от күөх өҥө баһыйар буолуохтаах. Маны кыһыл, үрүҥ көмүс дьүһүннээх прибордарынан, чүмэчинэн ситэрэн биэриэххэ сөп. Кууруссаттан, индейкаттан, кустан, хоруолуктан бүлүүдэлэри астаатаххытына олус табыллаҕыт. Тоҕо диэтэххэ, бу эриэн үөн сөбүлүүр аһылыктара. Гарнирга араастык буһарыллыбыт хортуоппуй, рис барсар. Дьэҥкир иһиккэ хайаан даҕаны ханнык баҕарар эриэхэтэ ууруҥ. Эриэхэ табыллыы, уһун үйэлэнии бэлиэтинэн буолар. Элбэх күөх фрукта баара ордук: дьаабылыка, виноград, киви, груша… Арыылаах кириэмнээх торт оннугарфрукталаах десерт ордук. Дьолгут балык курдук “ньылбарыс” гынан хаалыан баҕарбат буоллаххытына, балык аһылыгынан үлүһүйүмэҥ дииллэр. Аны олус хатан, сыттаах, аһыы амтаннаах бүлүүдэлэри астаамаҥ, аһыы утаҕы көрөн ууруҥ. Тоҕо диэтэххэ, бу кэлэр сыл бэлиэтин ис туругун ыһаллар, алдьаталлар. Остуолга тугу ууруллубат: фаршированнай сымыыты, кытаанах, куура хаппыт бородуукталары, эриэн үөн курдук быһыылаах киэргэтиллибит бүлүүдэлэри. Лаглайбыт күөх харыйа иннигэр онно дьүөрэлии от күөх өҥнөөх иһиккэ күөх оҕуруот аһын, фруктаны киэргэтэн уурар ордук.
Таҥас-сап
Дьиэбитин-уоппутун, аспытын-үөлбүтүн бэлэмнээтибит. Аны Күөх Моҕойго сөп түбэһэр таҥаспытын көрүнэр ирдэнэр. Дизайнердар, модельердар быйыл күһүн, кыһын от күөх өҥ бары эгэлгэтэ муода диэн этэллэр. Бу – хаки, васаби, киви өҥүттэн саҕалаан чаҕылхай лайм өҥүгэр тиийэ. Эспиэртэр киэҥ-холку таҥаһы эккэ-сииҥҥэ лоп-бааччы олорор, уһун таҥаһынан солбуйар ордук дииллэр. Биир тылынан эттэххэ, эриэн үөн тириитигэр ханыылыы таҥас, онно сөп түбэһэр өҥ биһирэнэр эбит. Аны хараҥа халлаан күөҕэ, халлаан күөҕэ өҥүнэн олус үлүһүйүмэҥ диэн сэрэтэллэр. Ол эрээри, киһи ис санаатын истиэхтээҕин умнумаҥ диэн сүбэлииллэр.
Бэлэх
Саҥа сылынан дьиэ кэргэммитигэр, аймахтарбытыгар, доҕотторбутугар тугу бэлэхтиибит диэн номнуо толкуйдана сылдьар буолуохтааххыт. Ханнык баҕарар киһиэхэ бэлэх оҥоруох иннинэ кини тугу биһириирин, мунньарын, сөбүлүү көрбүтүн өйдүү сатааҥ уонна мантан аттаран бэлэххитин ылыҥ, оҥоруҥ. Аныгы кэмҥэ өҥө арааһа баар. Хас биирдии бэлэххэ анал суруктаах-бичиктээх, бэлиэлээх буолара бэлэҕи маҕаһыын аттынан ааһан иһэн киирэн ылбатаххытын туоһулуоҕа. Холобур, кэрэ аҥаардарга браслет, кулон, кумааһынньык бэртээхэй бэлэҕинэн буолуохтара. Манна кинилэр ааттарын, төрөөбүт күннэрин, бэргэн этиилэри суруйтарыаххытын сөп. Эбэтэр чугас дьоҥҥутугар, доҕотторгутугар бэлэхтииргэ үүнэр 2025 сыл уопсай, ыйдарынан халандаара, күннүгэ, блокнота табыгастаах. Маны араас бииргэ сылдьыбыт үөрүүлээх, бэлиэ күннэргит хаартыскатынан, видеотынан киэргэтэн биэриэххитин сөп. Үйэбит сайдан, кэлин күннээҕи олоххо туттар, өйдөөх тэрили хото бэлэхтэһэр буоллубут. Маныаха бэлэхтиир ыалгытыгар, киһигитигэр маннык мал чахчы суоҕун учуоттуу сатааҥ. Холобур, смарт-колонка, араас лаампалар, пылесос, өйдөөх чаһы, суумка, үрүсээк… Бэлэхтиэххэ эрэ диэн ылыахтааҕар, сэртипикээтинэн (маҕаһыыҥҥа, маастар-кылааска, дьарыкка, куорат таһыгар сынньанар дьиэҕэ…) биэрбит ордук диэн сүбэлииллэр. Бэлэхтэппит киһи бэйэтигэр чопчу нааадалааҕын, туһалааҕын ылыан, доруобуйатын тупсарыныан сөп. Ханнык баҕарар бэлэх киһиэхэ үйэтин тухары өйдөнөн хаалара ордук суолталаах. Онон бэлэх оҥорор киһигит интэриэһин хайаан даҕаны учуоттааҥ.
Моҕой сылын оҕолоро
Моҕой сылыгар төрөөбүттэр элбэҕи толкуйдуур, өйдөөх, элбэх кистэлэҥи тутар дьон. Ханнык баҕарар ииччэх-бааччах дьыалаттан сөбүн булан ылар муударай, тыйыс дьон. Кинилэр кэккэлэригэр бэлиитиктэр, финансистар, эзотериктар, уйулҕа үлэһиттэрэ элбэхтэр. Дьону кытта алтыһалларыгар саталлаахтар, хомоҕой тыллаахтар, соруктарын ситиһэн тэйэллэр.
Үүнэн эрэр Саҥа сыл хас биирдиигитигэр уонна чугас дьоҥҥутугар үлэҕэ-үөрэххэ, олоххо-дьаһахха сонун арыйыылары, саргылаах саҕахтары, табыллыыны тосхойдун! Эйэ-дьол эҥээрдэстин, уйгу-быйаҥ уксээтин!