Нэһилиэкпит олохтоохторун барыгытын Саха республикатын күнүнэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит! Муус устар 27 күнэ – Саха сирэ тус конституциятын ылынан, республика буолбут күнэ. 1990 сыл балаҕан ыйыгар бүтүн нэҺилиэнньэ сомоҕолоҺуутунан государственнай суверенитет декларацията ылыныллыбыта. 1991 сылтан Саха норуота бэйэтэ Президеннээх Республика буола үүммүтэ. Бу хамсааҺын бастакы саҕахтара өссө 1918 сылтан саҕаламмыттара, ол курдук 1922 сыл муус устар […]
Категория: Без рубрики
2011 сыллаахха ХНТ Генеральнай ассамблеята муус устар 12 күнүн киһи космоска көппүтүн бэлиэтиир норуоттар икки ардыларынааҕы бэлиэ күнүнэн биллэрбитэ. Бу күн Сэбиэскэй Сойуус Геройа, летчик-космонавт Юрий Гагарин космос куйаарын баһылыырга бастакы хардыыны оҥорбута. Космос диэн тугуй? “Космос” диэн тыл (грек тылыттан kosmos – бэрээдэк, тутул, эйэ) сир-халлаан диэн суолталаах. Манна күн систиэмэтин планеталара, сулустар, галактика […]
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSelb9FPvMosu01lmYbE9xPm6gYSShxQ0At3DEZpq2meXVLeww/viewform?usp=sf_link
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfHp1uHMXaTTxVfsS_UmRDmccp-zTcfIEHoXlZyLjBZqCtiVQ/viewform?usp=sf_link
Муус устар ый саҥата өрөспүүбүлүкэ эр дьонугар үс бүк үөрүүлээх түгэни тосхойор. СӨ бэрэсидьиэнин 1999 сыл олунньу 15 күнүнээҕи ыйааҕынан, муус устар ый бастакы баскыһыанньатыгар Аҕа күнүн бэлиэтиир буолбуппут. Аҕа күнэ — бигэ туруктаах, эйэлээх дьиэ кэргэн бырааһынньыга. Дьоһуннаах аҕа, иллээх дьиэ кэргэн, оҕо-уруу сайдар, үүнэр олуга. Күндү аҕаларбытын уонна нэһилиэкпит «Көмүөл» эр дьон түмсүүтүн […]
Оҕону иитии – биһиги олохпут сүрүн сыалларыттан биирдэстэрэ. Биһиги оҕолорбут-биһиги инники кэскилбит буоларын хас биирдии төрөппүт өйдүөхтээх. Төрөппүт оҕото үтүө майгылаах, бэрээдэктээх, үлэһит, үөрэхтээх, дьоҥҥо туһалаах киһи буоларыгар сыратын сылбатын ууран туран кыһаллыахтаах. Оҕотун үчүгэйдик ииппит төрөппүт кырдьар сааһыгар сынньанар, куһаҕаннык ииппит төрөппүт кырдьар сааһыгар эрэйдэнэр — диэн биллиилээх педагог Антон Семенович Макаренко эппитэ. Хайа […]
Кулун тутар 25 күнэ – улуус бары олохтоохторун сомоҕолуур ураты бырааһынньык. Улууспут дойдубут устуоруйатын кытта тэҥҥэ хардыылаһан, улахан сыралаах уонна дьоһун суолу тэлэн кэллэ. Биһиги үтүө суобастаахтык айа-тута, ситиһиилэринэн улуустарын албан аатырда сылдьар биир дойдулаахтарбытынан киэн туттуохпутун туттабыт. Бу күн — хас биирдиибит патриот уонна гражданин быһыытынан санаата күүһүрэр, төрөөбүт улууспут сайдыытыгар тус кыттыытынан киэн […]
Култуура үлэһиттэрин идэлээх бырааһынньыктарынан эҕэрдэлиибит! Е.Д.Доҕордуурап аатынан Хатылытааҕы тыа сирин модельнай библиотекатын үлэһиттэрин, үлэлэрин туһунан киирэн истин, сэргээн.
Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй “Оттоку олук алгыһа” айымньытын 1912с.Тааттаҕа суруйбута. Кини оччолорго 35 саастаах киһи. “Оттоку олук алгыһа” хоһоон орто дойду олоҕун укулаатын түстүүр. Уйгуну-быйаҥы тардар. Айылҕалыын алтыһар, айылҕаны харыстыыр сиэрдээх майгыны олохсутар. Аҕам саастаах киһи ыччакка Айыы аартыгар эркээйилэри охсор сүдү айымньы. “Түскэ сүбэлиибин, томторго соргулуубун”. “Аныгылыы албастаах сахха Айхалы тардыһан Алҕаатаҕым буоллун Саҥа […]
Н. Д. Алексеев «Сылгыһыттарга сүбэлэр” диэн кинигэтигэр саха сылгытын этэ үрдүк хаачыстыбалаах белогунан, сыанан, А уонна В битэмииннэринэн баай диэн суруйар. Ону таһынан тимиринэн, араас микроэлеменнэринэн, йодунан, сыа кислоталарынан дэлэй.Саха сылгытын этин химическэй састааба, кыһын хаһан аһыыр, үйэлээх сааһыгар ыраас халлаан анныгар сылдьар буолан, тэҥнээҕэ суох. Сылгы этин унуоҕа аҕыйах, 12-14% эрэ буолар, атына – […]