Оҕо суруйааччыта -Константин Туйаарыскай 110 сыла.
Константин Николаевич Дьячковскай-Туйаарыскай 1915 сыллаахха бэс ыйыгар Абаҕа тыатыгар Аммаҕа кыаммат кырыымчык олохтоох дьадаҥы кэргэҥҥэ төрөөбүтэ. 5 сааһыгар диэри бэрт маанытык улаатан истэҕинэ, ийэтэ эмискэ өлөн хаалар. Онтон аҕата өлөн, 3 ийэҕэ, 3 аҕаҕа иитиллэн сүһүөҕэр турар. Олоҕун үгүс өттүн Мэҥэ улууһун 1 Мэлдьэхси нэһилиэгэр Хорообукка олорбута. Ол иһин бу сири төрөөбүт дойдутунан ааҕара.Өктөөп революцията буолан, советскай былаас олохтонон дьадаҥы ыал уола үөрэнэр чиэскэ тиксибитэ. Кини тыа оскуолатын 6 кылааһын бүтэрэн баран, үөрэхтээх киһи тиийбэтинэн сибээстээн, араас культурнай-сырдатар тэрилтэлэргэ үлэлээбитэ. Өр кэмнэргэ кини районнааҕы уонна республикатааҕы хаһыаттарга араас дуоһунастарга үлэлии-үлэлии, литературанан дьаныардаахтык дьарыктаммыта.
1950 сыллаахтан ССКП чилиэнэ. Амма улууһун Абаҕатааҕы киин бибилэтиэкэ кини аатын сүгэр. Бастыҥ оҕоҕо аналлаах айымньы иһин кини аатынан бириэмийэ баар.
К. Дьячковскай литератураҕа 30-с сыллар бүтүүлэригэр киирбитэ. Оҕолорго аналлаах бастакы хоһоонноро 1936 сыллаахха «Бэлэм буол» хаһыакка бэчээттэммиттэрэ уонна тута биһирэбили ылбыттара.
«Мутукча» диэн хоһооннорун бастакы хомуурунньуга 1953 с. тахсыбыта. Мантан утуу-субуу оҕолорго аналлаах 16 кинигэтэ тахсар. Ол курдук, «Айанньыт», «току-току ньээм-ньээм», «Ийэм күөрчэҕэ», «Чээн», «Чэччи», «Оҥоойук», «Быыры Баадьай» уо.да а. оскуолаҕа киириэн иннинэ саастаах, кыра уонна орто саастаах оскуола оҕолоругар аналлаах айымньылара.
Бэйиэт эдэр ыччакка анаан 40-ча сыл устата үлэлээбит. Кини бэйэтин кэминээҕи суруйааччылартан саамай уһуннук, элбэҕи оҕоҕо анаан суруйбутунан уратылаах. Оҕолорго анаан кини саха поэзиятын көмүс фондатыгар киирбит үгүс хоһооннору остуоруйалары, үгэлэри, таабырыннары, чабырҕахтары, поэмалары, олоҥхо-остуоруйаны суруйбута, кинигэ гынан бэчээттэппитэ.
Ону сэргэ, кини нуучча биллиилээх суруйааччыларын С.Михалкову, С.Маршагы, К.Чуковскайы, А.Бартону сахалыы саҥардан кырачаан ааҕааччыларга үчүгэй бэлэҕи оҥорбута: «Таракаанырба», «Бииртэн уоҥҥа диэри», «Сөдүөрэ үлүгэрэ» уо.д.а . Нууччалыы ааҕар оҕолорго анаан 60-с сылларга «Неумеха», «Походная деревня» диэн кинигэрлэрэ тахсыбыттара. Константин Туйаарыскай хотугу ноуоттар суруйааччыларын П.Ламутскайы, Г.Куриловы, В.Лебедевы уо.д.а. саха ааҕааччыларыгар билиһиннэрбит улахан өҥөлөөх. Тылбааһа манан эрэ бүппэт, өссө монгол, бурят, Тува, Горнай Алтай, башкир, киргиз, казах, калмык поэттарын айымньыларыттан сахалыы тылбаастары булуохха сөп.
Константин Николаевич төрөөбүтэ 110 сылын көрсө Хатылы орто оскуолатын алын кылаас оҕолоругар бибилэтиэкэ чаастара ыытылыннылар. 2,3,4 кылаас оҕолоро суруйааччы олоҕун, айар үлэтин туһунан билистилэр. Поэт оҕолорго анаабыт хоһооннорунан уруһуйдаан бэйэлэригэр кинигэ быыһыгар угуллар бэлиэ оҥостон , элбэҕи билэн-көрөн тарҕастылар.
